آخرین مطالب

» پرونده » دوره ها، عناصر و ویژگی‌های شعرنیما؛مهرداد فلاح

دوره ها، عناصر و ویژگی‌های شعرنیما؛مهرداد فلاح

باید توجه داشت که برای بررسی جامع، ناگزیر تمامی آن چه را شاعر سروده است، می‌بایست مورد مطالعه‌ی دقیق قرار داد و این موضوع در مورد نیما که پیش گام و بنیانگذار راهی تازه بود، بیشتر مصداق دارد ؛ هر چند باز هم تأکید می کنم که “لب مطلب”و اصول اساسی کار هر شاعری، در بهترین […]

دوره ها، عناصر و ویژگی‌های شعرنیما؛مهرداد فلاح

باید توجه داشت که برای بررسی جامع، ناگزیر تمامی آن چه را شاعر سروده است، می‌بایست مورد مطالعه‌ی دقیق قرار داد و این موضوع در مورد نیما که پیش گام و بنیانگذار راهی تازه بود، بیشتر مصداق دارد ؛ هر چند باز هم تأکید می کنم که “لب مطلب”و اصول اساسی کار هر شاعری، در بهترین کارهایش تجلی می‌کند .
باری، پس از فراهم آوردن گزینه‌ی مزبور، بیش از هر چیز نگران این مسأله بودم که مبادا در گزینه‌ی سختگیرانه‌ی من، وجهی از وجوهات کار شاعر نادیده و پنهان مانده باشد . اتفاقن همین طور هم بود ؛ یعنی در این ۴۶ قطعه شعر، یکی از ویژگی‌های شخصیتی نیما دیده نمی‌شود و آن، عنصر طنز است که در بسیاری از کارهای اولیه ی نیما، به فراوانی یافت می‌شود. خوشبختانه این مسأله، چندان آسیبی به گزینه‌ی من نمی زند. طنزی که نیما در پاره‌ای از اشعار خود به کار می‌گیرد (برای مثال، شعرهایی که شخصیت آن ها با عنوان “انگاسی”نامیده می‌شود)، بیش از آن که به قلمرو شعر مربوط باشد، در حیطه ی نظم می‌گنجد. گویا نیما در ابتدای راه خود، بی میل نبوده بخشی از وظایفی را که شعر پیش از او به گردن گرفته بوده، هم چنان بر عهده داشته باشد. از جمله میراث شعر مشروطیت که به‌هرحال، نیما وارث بلافصل آن بود. در این قلمرو مبارزه با خرافات، جهل و عقب افتادگی اجتماعی، وظیفه‌ی اصلی هر شاعر و روشنفکری شناخته می‌شد.
هم‌چنین، گرایشی نیرومند به داستان سرایی در دوره‌ی اولیه ی کار نیما، چه در نثر و چه در شعر، به چشم می‌خورد. در تعدادی از نامه هایی که او در فاصله ی سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۵ به دوستانش می‌نویسد، وظیفه‌ی دوگانه‌ی‌یک شاعر پیشرو و یک داستان نویس را بر عهده‌ی خود می‌بیند و خود را پایه گذار شعر و داستان نویسی جدید در ایران می خواند . اما پس از خواندن مجموعه‌ای از داستان‌های صادق هدایت، در نامه ای به خود هدایت، ضمن انتقادهای اصولی و درستی که درباره‌ی بعضی کارهای او می‌کند، می‌گوید همان طور که من در شعر انقلاب کرده ام، تو نیز در داستان نویسی چنین وظیفه ای را بر دوش گرفته ای .
در‌هرحال، منظومه‌هایی مثل “خانواده ی سرباز”، “سرباز فولادین”و … نوعی داستان نمایشی منظوم است که با مقاصد روشن اجتماعی و سیاسی، نگاشته شده‌اند و در نوع خود، بدیع به شمار می‌روند
(هر چند میرزاده عشقی نیز در برخی کارهای خود، مثل منظومه‌ی “سه تابلو مریم”، به چنین کاری دست زده بود )؛ به خصوص به دلیل رئالیسم جهت دار، آشکار و صریحی که در آن ها به کار رفته است . باید بگویم که این گرایش نیما ، بعدها در پاره‌ای از شعرهای درخشان، نظیر “کار شب پا”، به فرمی کاملن شاعرانه بدل می‌شود و نه تنها صبغه ی اجتماعی خود را عیان می سازد، بلکه چنان “درونی”شاعر می‌شود که “شب پا” استعاره ای از خود شاعر و کار وی نیز به کار ایثارگرانه ی شاعر شباهت می یابد .
دوره ها و عناصر اساسی شعر نیما


برچسب ها : , , ,
دسته بندی : پرونده
ارسال دیدگاه