آخرین مطالب

» بایگانی (بر اساس شماره) » جهانِ اندیشه به نقد زنده است

جهانِ اندیشه به نقد زنده است

اقبال معتضدی: لوکاچ* نوشـت: “کـه هیـچ ایـدئولوژی بی تقصیری وجود ندارد و اعلان بی طرفی در جهان ایدئولوژی  ها غیر ممکن است. تنها امکان یک موضع گیری برای انسان با وجدان وجود دارد، آن هم موافقت یا مخالفت با آن ایدئولوژی است. عده ای مخالفت و مبارزه ی لوکاچ با متفکران دیگر را تصفیه حساب شخصی او با خودش می دانند در […]

جهانِ اندیشه به نقد زنده است

اقبال معتضدی:

لوکاچ* نوشـت: “کـه هیـچ ایـدئولوژی بی تقصیری وجود ندارد و اعلان بی طرفی در جهان ایدئولوژی  ها غیر ممکن است. تنها امکان یک موضع گیری برای انسان با وجدان وجود دارد، آن هم موافقت یا مخالفت با آن ایدئولوژی است. عده ای مخالفت و مبارزه ی لوکاچ با متفکران دیگر را تصفیه حساب شخصی او با خودش می دانند در صورتی که چنین نیست، چرا که او در کارنامه ی سترگ تالیفی – پژوهشی اش با نقدهای پر شمار درباره ی ادبیات، فرهنگ و جامعه، به سویه های پنهان اندیشه و آثار بزرگان ادبیات دست یافت و با رویکـرد نو و موشکافانه ی خود پنجره های بسیار بر کشف حقایق درونی و پیرامونی گشود.
از آن جمله اند: نقد آثار بزرگانی چون بالزاک، داستایوفسکی، تولستوی، توماس مان، زولا، گوته و نظریات دهها اندیشمند و فیلسوف مطرح قرن چون مارکس، انگلس، هگل، وبر و…
او نه تنها یکی از چهره های برجسته روشنگری و ابداع گران نقد به معنی وسیع آن به شمار می رود بلکه اهمیت آثار و نظرات منتشر شده ی اوست که در دوره های متوالی در دانشگاه ها ی معتبر دنیا تدریس می شوند.
در این روند، موضوع نقد، حوزه های وسیع تری را در برگرفت و حتی پارادایم گفتمان اجتماعی را به کلی دگرگون ساخت. بنابراین “برگ هنر” از همان شماره ی آغازین محور اصلی برنامه و خط مشی فعالیت خود را بر بنیاد نقد قرار داد و با دعوت از منتقدین و صاحبنظران زبده ی حوزه ی ادبیات و فرهنگ، کوشید تا بتواند سهمی از چالش های روشنگری، تأویل و تفسیر را برای دوستداران خِرد و آگاهی به عهده بگیرد و به خوانندگان ارجمند خود تقدیم دارد.
برگ هنر همان طورکه تا کنون خوانده اید در هر شماره بخش عمده ای از صفحات اش را به نقد و بررسی آثار چهره های ادبی (اعم از داستان، رمان و شعر) در بخش پرونده ی ویژه به یک نویسنده و یا شاعر اختصاص داده و علاوه بر آن در بخش های میانی مجله ضمن انتشار داستان، شعر، نمایشنامه، ترجمه، معماری و… که روال معمول هر نشریه ادبی است، در دو سر فصل مجزای دیگر نیز با عنوان های نقد و نقدمعرف به این مهم می پردازد. چرا که بر این باوریم سه راس مثلثِ مخاطب، نویسنده، رسانه برای تعامل پویا و زنده، نیاز به این ارتباط و دیالوگ مداوم دارند. انتخاب این ساز و کار نیز بر اساس درک و دریافت ما از نیاز های امروز مخاطبان جامعه ادبی و فرهنگی است مخاطبانی که دیگر از این تکرار موضوعات آرشـیوی و چهره های پرتماشـاچی و پرفـروش
(به اصطلاح برند) خسته شده اند و یا به تعبیری به اندازه ی کافی از آن ها در رسانه های گوناگون سخن گفته اند که بیشت گفتن از آن مایه ی کسالت است بنابراین انتخاب موضوعات و چهره های متفاوت در پاسخ به ذائقه ی اهل مطالعه ی جدی تر ادبیات ضروری است؛ تلاش ما بیشتر در راستای پاسخگویی به این خواسته ی عزیزان معطوف شده است. امیدواریم تا حدی به این هدف نزدیک شده باشیم.
پرونده ی ویژه ی این شماره که به نویسنده ی برجسته داستان کوتاه و رمان، بهرام صادقی اختصاص یافته حاصل مقالات پنج منتقد ادبی و فرهنگ پژوه است که فصل نخست و حجیم مجله را در بر می گیرد. در بخش های دیگر نشریه چندین شعر و داستان و نقد و معرفی چند کتاب طبق روال پیشین آمده و اما مطلبی که با عنوان “واهمه های بی نام و نشان” در این شماره می خوانید نگاهی به نارسایی معادل های فارسی برخی واژگان پیشنهادی توسط فرهنگستان و نیز آشفته بازار ترجمه است. این سرفصل جدید قرار است به صورت متوالی در شماره های آینده نیز به این بخش از بحران در ادبیات و زبان بپردازد. همچنین دو سر فصل جدید دیگر نیز پس از این در برگ هنر خواهد بود: یک – نگاهی دیگر دو – رویدادهای ادبی که در مورد یک به فراخور موضوعی، مطلبی ویژه از نگاهی دیگر (تازه و متفاوت) تهیه و ارائه خواهد شد و در مورد دو – در هر شماره سعی داریم برخی رویدادهای ادبی را در سطح کشور و جهانی، در این صفحه منعکس نمائیم.
تغییر جای سر فصل شعر؛ همان طور که ملاحظه می کنید در این شماره، صفحات بخش شعر را به صفحات آغازین مجله یعنی درست پس از پایان بخش پرونده ی ویژه انتقال داده ایم. به دلیل رویکردی انتقادی به موقعیت معاصر که شعر بسیار به حاشیه رانده شدهو بر این باور که از جایگاه درخشان و متعالی شعر فارسی در جهان ادبیات و هنر، همچنان بایستی دفاع کرد و اگر شعر امروز در دوران فترت و … به سر می برد، ما شاعران باید در این بحران فهم کنیم و بر خلاف جریان چیره، شعر را آسیب شناسی کنیم و شاعران خلاق را دیگر بار کشف کنیم و فضای شعری امروز را به آفرینش و وجد باز گردانیم. 

  • جهت اطلاع شما عزیزان پرونده ی ویژه شماره آینده به کارلوس فوئنتساختصاص یافته است.

تابستان امسال تلخ، اندوهبار و بغض آلود است؛ با سفر ابدی عباس کیارستمی بزرگ و شکوهمند، هنوز همه ی ما در شوک به سر می بریم. فقدان او آسیبی بود برای جامعه ی جهانی سینما، اندیشه و فرهنگ. ضایعه ای بس ناگوار و سنگین. یادش مانا و عزیز.

  • جورج لوکاچ (۱۸۸۵-۱۹۷۱) نویسنده، منتقد ادبی و نظریه پرداز بزرگ مجار

برچسب ها : , ,
دسته بندی : بایگانی (بر اساس شماره) , سرمقاله , شماره ۸
ارسال دیدگاه